Woerden goed voorbereid de toekomst in

Woerden is een stad met een dorpskarakter. De stad kent dan wel ruim 50.000 inwoners, maar voelt toch aan als een dorp. Woerden kent veel mkb-ondernemers en de betrokkenheid van de ‘Woerdenaren’ is groot. Onlangs is er in Woerden een nieuwe koers voor de toekomst ontwikkeld. Niet omdat het slecht ging, maar omdat er een kans voorbijkwam. Wij gingen in gesprek met Peter Ewalts (Gemeente Woerden), Michel Moesbergen (Vereniging Eigenaren Commercieel Vastgoed Binnenstad Woerden) en Rob Weiss (Ik Onderneem!) over de voorgenomen koers.

Wat maakt een bezoek aan Woerden waard?

Michel Moesbergen: “Woerden is een dorp met stadsrechten. Woerden bestaat uit veel mkb-ondernemers en weinig grote ketens. In de afgelopen 7 jaar zijn er veel panden gewisseld van eigenaar. Diverse institutionele beleggers zijn vertrokken en de panden zijn nu in lokale handen gekomen. Dat laat zien dat veel Woerdenaren betrokken zijn bij de stad.” Rob vult aan: “Woerden is compact, overzichtelijk en niet massaal. Je proeft de lokale betrokkenheid in Woerden. Mkb is sterk vertegenwoordigd en er zijn leuke boetieks. Ook Peter is te spreken over ‘zijn stad’. “Mooi aan Woerden vind ik dat er veel gezamenlijk georganiseerd wordt aan evenementen. Ook dat maakt dat een bezoek aan Woerden zeker de moeite waard is.”

Jullie zijn in maart 2021 gestart met een nieuwe visie, hoe is dit tot stand gekomen? 

De stad Woerden ging als je het vergelijkt met andere steden tegen de stroom in: er was slechts 5% leegstand. Dit liep, mede door corona, langzaam op, maar nog steeds was er qua leegstand geen aanleiding tot zorg. Peter Ewalts zag eind 2020 een provinciale subsidie langskomen. Hij was er als de kippen bij. “Ik dacht nu gaat het relatief goed met de leegstand in de binnenstad maar ook wij krijgen de komende jaren met uitdagingen te maken op dit vlak. Zo’n traject dwingt je om een keuze te maken en daarom hebben we ons direct aangemeld”. De provinciale subsidie is als pilot toegekend aan Woerden. Rob Weiss: “We zijn begin 2021 gestart met een analyse om de opgave te bepalen. Hieruit komt een verwachte krimpopgave van het commerciële aanbod van 19%. Dit is een gezamenlijke opgave voor alle partijen en vraagt om een duidelijke koers.”

Hoe zag het traject eruit en wat maakt het uniek?

Er zijn de laatste tijd veel vragen naar visies, dat is niet uniek. Mede door corona kijken veel gebieden in Nederland naar de toekomst van hun binnenstad. Meestal loopt zo’n traject van het opstellen van een visie vanuit de gemeente en kunnen partijen later in een traject inspreken of meedenken. Dat heet participatie. Rob Weiss: “Bij Ik Onderneem geloven wij niet in visies die opgesteld worden door gemeenten met participatie. Wij geloven in samenwerken vanaf het begin, waar ieders inbreng gelijk wordt behandeld. Dus inbreng van een pandeigenaar is evenveel waard als die van de gemeente. Samen de visie maken, zodat het ook van iedereen is, waardoor iedereen ook gaat meewerken om dit te realiseren.” Peter Ewalts: “Uniek aan ons traject is dat alle stakeholders; gemeente, ondernemers, pandeigenaren, cultuursector, horeca en de bewoners in Woerden vanaf de start op basis van gelijkwaardigheid hebben deelgenomen. Ieder, ook gemeente, met een even groot aandeel.” 

Peter: “We hebben bewoners huis-aan huis geïnformeerd en een flyer gestuurd met de vraag om mee te denken over de binnenstad. Uiteraard komen er ook ergernissen naar boven, zoals over scooters in de Rijnstraat en vragen naar (meer) uitleg over de voorstellen. Maar ook zijn veel reacties ontvangen van mensen dat ze het gaaf vinden om mee te mogen denken.” Volgens Michel was dit soms best een uitdaging omdat verschillende partijen ook andere belangen hebben. Door samen alle mogelijkheden te bespreken zie je ook dat vastgoedpartijen juist weer nieuwe kansen zien. 

De vertegenwoordigers van alle betrokkenen nemen deel in een zogeheten ‘kernteam’. Dit kernteam bestaat uit BIZ-Stadshart, Koninklijke Horeca Nederland, Vastgoed Binnenstad Woerden, Vestingraad en gemeente Woerden. Rob Weiss: “Het kernteam is rond de 6 keer samen geweest en bij alle sessies waren de stakeholders aanwezig. De betrokkenheid is zeer hoog! Ook de bewoners en cultuur die niet rechtstreeks in het kernteam zitten zijn ‘aanwezig’ door hun betrokkenheid via de Vestingraad.” 

Michel Moesbergen: “Wij als vastgoedvereniging zijn erg te spreken over het traject. In het centrum heb je veel schakels: huurders, verhuurders en gemeente. Mooi hieraan is dat je het met elkaar doet; samen kijk je hoe we Woerden levendig houden. Vanuit Vastgoed kijk je niet alleen naar rendement, maar ook naar perspectief; een levendig centrum stimuleert om weer te investeren. We zijn in een vroeg stadium begonnen aan dit traject: Woerden doet het al goed, maar je bent het nu voor als het ooit minder gaat.” 

Hoe ziet de binnenstad van Woerden er in 2030 uit?

Een binnenstad met een breder aanbod aan functies, waar nieuwe concepten kunnen landen, een sterk MKB van zowel ondernemers als eigenaren. Maar ook een plek waar mensen prettig wonen, elkaar ontmoeten, dingen beleven en winkelen. Het Kernteam heeft gekeken naar de toekomst van het winkelaanbod, het versterken van functies in de binnenstad en juist ook naar de locaties van de verschillende andere functies (maatschappelijk, cultureel, sociaal etc.) en de samenhang hierin.
Het eindresultaat van het visie document 2030 is een kaart van de binnenstad van Woerden. Op deze kaart is een voorstel voor nieuwe invulling van de verschillende functies te vinden. Er zijn straten die langzaam van winkelstraat kunnen transformeren naar woningen of andere functies. Dit alles gebeurt op basis van vrijwilligheid. Door mogelijke aanpassingen in het bestemmingsplan komen er meer mogelijkheden om van functie te veranderen of voor nieuwe concepten. Dit plan moet zorgen dat alle functies (wonen, ontmoeten, beleven en winkelen) samen komen in de binnenstad.  

De gemeenteraadsverkiezingen staan voor de deur. Hoe gaan jullie daar mee om? En wat doen jullie ter voorbereiding?

In november 2021 hebben we de publiciteit opgezocht voor de nieuwe visie. Ons doel was om vóór de verkiezingen naast de visie ook de ‘gereedschapskist’ klaar te maken. In deze kist zitten alle middelen om aan de slag te gaan met de visie. Alle Woerdenaren zijn nu in de gelegenheid om over de koers mee te praten en mee te denken. Deze reacties worden verzameld en verwerkt in het voorstel. Na de verkiezingen nemen het nieuwe college en de gemeenteraad een besluit over de voorgestelde koers en de vervolgstappen.