Parkeren is emotie, onderzoek brengt nuance

Verplaatsings- en bestedingsonderzoek in de praktijk

Parkeren roept emoties op, bij ondernemers, bewoners en zelfs gemeenten. Waar we in de jaren ’50 en ’60 ruim baan gaven aan de auto met grote parkeervelden en wegen dwars door de stad, zien we nu een opmars van ‘autoluw’ of ‘autovrij’. Om de emotie wat weg te kunnen nemen en te kunnen vervangen door feiten en cijfers is het erg belangrijk dat er onderzoek wordt gedaan. Daarom juichen wij het toe dat het Verplaatsings- en bestedingsonderzoek is gedaan, omdat het helpt bij het aanbrengen van nuance. We spraken gemeente Leiden en centrummanagement Leiden over het toepassen van het onderzoek in de praktijk.

Het Verplaatsings- en Bestedingsonderzoek 2024 is een onderzoek van Platform Binnenstadsmanagement, BRO en Movares. Het laat zien dat mobiliteit en economie nauw verbonden zijn met elkaar. Economische vitaliteit wordt echter op veel plekken nog wel eens vergeten.

Uit het onderzoek blijkt dat de manier waarop bezoekers zich verplaatsen naar winkelgebieden, sterk samenhangt met hun bestedingsgedrag. Auto’s dragen nog steeds het meest bij aan de totale omzet (47%), maar voetgangers en fietsers zorgen voor frequente bezoeken en een stabiele lokale economie. 

Wat valt op in het onderzoek

• Wat betreft mobiliteitskeuze kiest men meestal voor de snelste en makkelijkste optie.
• Hoe groter de regiofunctie, hoe groter de afhankelijkheid van autobezoekers in de omzet is.
• Het binden van je eigen inwoners heeft veel economische voordelen.
• Economische vitaliteit, dus de effecten van mobiliteitsmaatregelen op de economie worden vaak niet meegenomen in de discussie over mobiliteit.
• In Vlaamse steden blijven mensen langer en komen vaker met de auto.
• Gezinnen met kinderen besteden het meest.

Dit is slechts een greep uit de resultaten, maar het roept in ieder geval op tot nuance en een bredere blik dan alleen te kijken naar verblijfsklimaat, milieu en veiligheid in relatie tot mobiliteit. 

In gesprek met de gemeente Leiden en Centrummanagement Leiden

• Waarom hebben jullie meegedaan aan het onderzoek?

De resultaten uit het eerste onderzoek van het platform lieten zien dat fietsers en voetgangers economisch waardevoller waren dan automobilisten. De gemeente gaf aan dat dit ook in Leiden zo was en dat de auto daarom niet meer belangrijk was, maar centrummanagement had twijfels. Daarom besloten we samen deel te nemen aan het tweede onderzoek, zodat we met ondernemers op basis van feiten in plaats van gevoel in gesprek kunnen. 

• Wat vinden jullie van de resultaten? 

De gemeente is blij dat de waarde van de omzet per doelgroep is aangetoond. Leiden is een bijzondere, grote stad, er komen veel meer mensen met de fiets dan in andere grote steden. In bepaalde branches is de auto nog sterk van belang, maar voetgangers en fietsers zijn ook van grote waarde. Centrummanagement geeft aan dat uit het onderzoek blijkt dat de auto in Leiden te gemakkelijk aan de kant is geschoven, omdat de auto voor bepaalde branches echt belangrijk is.  

• Zijn er dingen uit het onderzoek die jullie hebben verrast?  

Voor de gemeente was het een eyeopener dat fietsers en voetgangers van grotere waarde zijn, omdat zij veel meer aan je centrum zijn gebonden. Ook werd bevestigd dat het aanbod van winkels en voorzieningen de grootste trekker is, niet het parkeerbeleid. Centrummanagement geeft aan dat voor bepaalde type winkels de auto essentieel is, daarom moeten beide manieren van vervoer gefaciliteerd worden en kan de auto niet zomaar aan de kant geschoven worden.  

• Hoe gebruikt de gemeente Leiden de resultaten in het beleid?

De gemeente zet het bestaande beleid voort, met parkeergarages aan de rand van het centrum en verbeteringen in fietsparkeren. Samen met centrummanagement willen we beter communiceren over parkeermogelijkheden, zoals goedkoper parkeren bij reservering vooraf en gratis fietsenstallingen. Ook kijken we naar betere zichtbaarheid van kortparkeerplekken. Centrummanagement pleit voor een én-én-beleid, waarbij zowel fietsers als automobilisten goed gefaciliteerd worden. 

• Leidt het onderzoek tot veranderingen in de stad? 

Vooral de gedeelde inzichten zijn waardevol. Automobilisten zijn belangrijk voor bepaalde branches, maar ook een aantrekkelijke buitenruimte en goede fietsvoorzieningen blijven speerpunten. 

• Zijn er al maatregelen genomen? 

Als gemeente werken we al jaren samen met het centrummanagement aan een sterke combinatie van een aantrekkelijk aanbod, mobiliteit en openbare ruimte. Zo loopt er een campagne om bezoekers te informeren over de parkeermogelijkheden en bereikbaarheid van Leiden.  

• Wat willen jullie andere steden of centrumgebieden meegeven?  

Bijzonder is dat wij op straat autoparkeerplaatsen (vergunningplaatsen bewoners) kunnen weghalen als de parkeerdruk het toelaat zonder dat dit discussie geeft bij ondernemers, omdat het bezoekersparkeren bij ons in garages plaatsvindt en op daarvoor aangewezen kortparkeerplaatsen op straat. Dat is een groot voordeel, hierdoor kunnen we het centrum nog aantrekkelijker maken.  

Het onderzoek geeft inzicht in de cijfers, dus in gesprekken helpt het bij meer nuance, een aanrader voor meer achtergrond.   

• Waar zijn jullie in de toekomst benieuwd naar? 

We willen graag een nieuw koopstromenonderzoek doen om de omzet, uitgaven en regionale koopkrachtbinding opnieuw in kaart te brengen. Dat staat hopelijk dit jaar op de planning. 

Mooi om te horen dat het onderzoek in Leiden helpt bij de feiten, in plaats van het gesprek aan te gaan op gevoel. Het blijft een zoektocht naar balans, waarbij beide partijen moeten blijven samenwerken. Emotie en parkeren zullen waarschijnlijk altijd met elkaar verbonden blijven, maar een goede onderbouwing helpt bij het aangaan van een goed gesprek op basis van de feiten.  

Wil je ook je ervaring met het onderzoek in de praktijk delen?

Wij horen het heel graag! Laat het weten aan Manon Straatman.