Onderzoek: Hoe ziet de centrumorganisatie van de toekomst eruit?

Samen met Stad&Co en de Hogeschool van Amsterdam (HvA) is DNWS een landelijk onderzoek gestart naar de toekomst van centrumgebiedorganisaties. Dit onderzoek moet bijdragen om duurzame organisatiestructuren te ontwikkelen, als basis voor vitale centrumgebieden. Het onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door SDF en Retailagenda. In dit artikel lees je alles wat je moet weten over dit onderzoek.

Centrumgebieden veranderen

De functie van centrumgebieden verandert. Mede door de opkomst van online winkelen staat de detailhandelsfunctie onder druk. Corona heeft dit proces in een verdere versnelling gebracht. De leegstand neemt toe, er is een verminderede winkelfunctie en andere disciplines, zoals wonen, worden dominanter.

De maatschappelijke functie van de retail krijgt de komende jaren meer aandacht en raakt verder verbonden met thema’s zoals inclusie en duurzaamheid. Deze ontwikkeling vraagt om meer lokaal eigenaarschap en een brede samenwerking in centrumgebieden. Gemeenten zijn steeds actiever bij het opzetten van centrumgebiedorganisaties; er worden centrummanagers aangesteld of ze helpen bij de financiering. Ook provincies pakken de handschoen op. DNWS ontvangt veel vragen van gemeenten en ondernemerscollectieven over de organisatie van een goed samenwerkingsverband in het centrum en de continuïteit ervan. Daarom doen we samen met Stad & Co en de HvA onderzoek naar de centrumorganisatie van de toekomst.

Doel van het onderzoek

Het doel van het onderzoek is ondernemers en belanghebbenden in centrumgebieden te helpen met inzichten en toekomstscenario’s waarmee ze gericht aan duurzame samenwerkingen kunnen bouwen, als basis voor een vitaal centrumgebied.

Onderzoeksvragen

1. Welke vormen van gebiedsgericht samenwerken zijn er? Hoe kun je ervoor zorgen dat verschillende groepen belanghebbenden zich hier samen verbinden? Hoeveel ondernemersfondsen zijn er in de Nederlandse centrumgebieden. Hoe hebben deze zich de afgelopen 10 tot 15 jaar ontwikkeld op verschillende kenmerken?
2. Wat zijn trends en ontwikkelingen in centrumgebieden die invloed hebben op de organisatiestructuur van centrumgebieden?
3. Wat zijn de doelen van de bestaande centrumgebiedorganisaties en verschillen die per type ondernemersfonds? Zijn de doelen vanuit economische en maatschappelijke waarde passend bij het beeld van de vitale en leefbare binnenstad van de toekomst?
4. Hoe ziet de samenwerking, bestuursstructuur en governance eruit in centrumgebieden en hoe verschilt dat tussen de drie typen ondernemersfondsen? (Hoe wordt overlegd? Hoeveel wordt er bijgedragen in menskracht en middelen? Wie vertegenwoordigd wie? Wat is formeel/infomeel aan de organisatiestructuur)
5. Wat zijn toekomstscenario’s in gebiedsgericht samenwerken die bijdragen aan vitale centrumgebieden?
6. Op welke wijze kunnen de samenwerkingspartners in centrumgebieden worden geactiveerd om aan de slag te gaan met voor hen relevante toekomstscenario’s?

Organisatiestructuren in centrumgebieden

Om inzicht te krijgen in de bovenstaande onderwerpen is onderzoek nodig naar de organisatiestructuur in centrumgebieden. Daarbij ligt de focus op twee belangrijke fundamenten die bepalend zijn bij de organisatiestructuur:

1. Of er een ondernemersfonds is waarmee het ondernemerscollectief in de binnenstad is verenigd en welk type heffingsmaatregel daaraan ten grondslag ligt (BIZ, OZB of reclamebelasting).
2. Hoe ziet de bestuursstructuur eruit in de centrumgebieden en hoe verschillende belanghebbenden (bedrijven, bewoners, vastgoedeigenaren, gemeente, citymarketing) samenwerken.

Dit gaan we doen

Het onderzoek bevat kwantitatief onderzoek en een uitgebreid kwalitatief onderzoek waarin groepssessies centraal staan. De eerste fases van het onderzoek bestaan uit een analyse door data scraping, literatuuronderzoek en expertsessies. Hierna worden de resultaten geanalyseerd en worden modellen of scenario’s ontwikkeld die centrumgebieden helpen een duurzame organisatiestructuur te ontwikkelen. In de laatste onderzoeksfase wordt een werkboek en tool ontwikkeld die ondernemers, gemeenten en overheidsinstanties helpt om aan de slag te gaan.

Wil je meedoen?

Er worden meerdere denksessies georganiseerd. Klik hier voor meer informatie over de sessie op 28 maart in Zwolle.

Blijf op de hoogte

De resultaten van het onderzoek worden gepresenteerd op het najaarscongres georganiseerd door DNWS, Stad & Co en de HvA. Blijf op de hoogte van het onderzoek via de nieuwsbrief van DNWS.