Leiden in 2035: binnenstad met beste belevingsgebied van Nederland 

Als het aan Centrummanagement Leiden ligt, staat de Leidse binnenstad aan de vooravond van een transformatie die het centrum moet omvormen tot het beste belevingsgebied van Nederland. In het onlangs gepresenteerde toekomstperspectief ‘Het beste belevingsgebied van Nederland, de Leidse binnenstad in 2035’ worden kennis, cultuur en een sterk ondernemersklimaat gecombineerd om de binnenstad klaar te maken voor de toekomst. Met de plannen moet de Leidse binnenstad op de kaart worden gezet als unieke bestemming voor bewoners en bezoekers. En een plek zijn waar ondernemers een goede boterham kunnen verdienen.

Het vizier op 2035

Over tien jaar onderscheidt de Leidse binnenstad zich niet alleen als stad van historie en innovatie, maar verschuift de focus naar het totaalplaatje: een aantrekkelijke mix van cultuur, kennis, winkels, horeca en beleving. Dit wordt gecombineerd met veel aandacht voor voetgangersvriendelijke ruimtes en vergroening. “In Leiden moet het draaien om de totaalbeleving: je komt er om te winkelen, je blijft er om vanaf de grachten de stad te beleven. Je gaat er naar een museum, je blijft er om te dineren” zegt centrummanager Gijs Holla.

Ambitieuze plannen

Het toekomstperspectief is een optelsom van ambitieuze plannen, waarbij de centrale gedachte is dat alle initiatieven elkaar versterken en zorgen voor een naadloze integratie van de diverse functies van de binnenstad. “Wat deze visie echt uniek maakt, is het inzetten op de unieke Leidse drie-eenheid van ondernemerschap, cultuur en kennis”, aldus Holla. “Door de economische functies te combineren, vergroot je de economische veerkracht en het maatschappelijke draagvlak”.  

Om de mix aan functies te versterken, pleit Centrummanagement Leiden voor meer ruimte voor ondernemers. Zo 

• moeten de mogelijkheden voor blurring – de mengvormen van horeca, leisure en retail – worden vergroot; 
• moeten panden makkelijker verheeld kunnen worden; 
• moedigen we het organiseren van evenementen aan; 
• wordt er op specifieke locaties meer horeca toegestaan. 

Daarnaast voorziet het Centrummanagement een kwaliteitsslag van de openbare ruimte door onder andere de voetganger – en dus niet de fiets – op de eerste plaats te zetten. Verder moet de openbare ruimte beter onderhouden worden en dient de binnenstad groener te worden. Deze maatregelen gaan hand in hand met het verbeteren van de bereikbaarheid voor auto, openbaar vervoer en fiets.

Sfeergebieden met een eigen DNA

De Leidse binnenstad bestaat uit elkaar versterkende sfeergebieden met ieder een eigen karakter. Om de binnenstad naar een hoger niveau te tillen, wordt gepleit voor gerichte acties. Zo moet het Stationskwartier worden herontwikkeld tot een moderne stedelijke wijk met een aantrekkelijk verblijfsgebied. “Het moderne Stationskwartier wordt, in tegenstelling tot nu, het visitekaartje voor iedereen die Leiden bezoekt en volwaardig onderdeel van de binnenstad. “Om dit te bereiken moet de openbare ruimte fors verbeterd worden, gaan we de obstakelwerking van het station tegen en pleiten we voor nieuwe publiekstrekkers als het Huis van Kennis, Cultuur en Ondernemerschap en een nieuwe multiplex bioscoop”. 

Daarnaast worden de aspecten die de Leidse binnenstad uniek maken verder versterkt. Zo wordt in het Nieuwe Rijngebied gepleit voor het uitbreiden van de zaterdagmarkt richting de aangrenzende Aalmarkt om zo de bezoekersstromen te verhogen en meer kansen voor horeca, winkels en terrasboten te creëren. Verder moet het aan het Singelpark gelegen Energiepark, waar een oude elektriciteitscentrale getransformeerd wordt tot een creativiteits- en innovatiehub, een plek in de binnenstad worden waar oude ambachten opnieuw kunnen landen. Ook is er bijzondere aandacht voor de Pieterswijk, waar door een uitbreiding van Faculteit Der Geesteswetenschappen, de campus van de Universiteit Leiden nog meer onderdeel gaat uitmaken van het leven in de binnenstad. “Al onze inspanningen zijn erop gericht het onderscheidende karakter van onze stad te versterken”.  

Een integrale visie

De visie van Centrummanagement Leiden wijkt af van eerdere plannen, door veel meer nadruk te leggen op integratie van diverse functies en samenwerking met stadspartners. “Eerdere visies concentreerden zich op afzonderlijke aspecten, zoals retail en infrastructuur”, legt Holla uit. “Wij pleiten voor een integrale aanpak, daarom hebben we bij het opstellen van deze toekomstvisie gesproken met onze achterban van binnenstadondernemers, maar ook stadspartners en bewoners van de binnenstad”. Ook bij de uitvoering van de plannen wordt daarom gepleit voor samenwerking. Met het concept van de ‘Gouden Cirkel Dialoog’ moeten alle belanghebbenden actief betrokken worden bij de besluitvorming en uitvoering. 

Focus op de menselijke maat

In de toekomstvisie wordt ingezet op meer bezoekers die tevens langer blijven, maar niet op ongeremde groei. Holla: “Wat Leiden zo uniek maakt is de menselijke maat, dat moet ook in 2035 zo zijn”. Daarom richt men zich op drie herkenbare groepen: de (regio)bewoners, de culturele en zakelijke bezoeker. “Dit zijn bezoekers die van nature bij Leiden horen, die weinig overlast veroorzaken, maar wel van cruciaal belang zijn voor het behoud van onze voorzieningen zoals musea, winkels en theaters. Een goede balans tussen levendigheid en leefbaarheid is essentieel, want anders verlies je je ziel. En daar zetten we nou juist op in”.  

Inspiratie voor de gemeente

Het toekomstperspectief vormt niet alleen een leidraad voor het Centrummanagement zelf, maar geldt ook als inspiratie voor de gemeente. “Na het succesvolle Programma Binnenstad 2011-2021 wordt het tijd voor een nieuwe stip op de horizon, met het schrijven van deze visie hebben we de gemeente alvast op weg geholpen”. Inmiddels heeft de gemeente Leiden aangekondigd het komende jaar een nieuwe binnenstadsvisie op te stellen en de ideeën van het Centrummanagement hierin mee te nemen.  

Lees hier het hele Toekomstperspectief Leiden 2035