Het goede gesprek voor een nieuwe winkelstraat

Door Oedsen Boersma, partner bij gebiedsontwikkelaar SITE, kennispartner van DNWS.

Als gebiedsontwikkelaars bij SITE zijn we dagelijks bezig met het maken van aantrekkelijke stukjes stad. Binnen het jargon van verdichting, optopping, transformatie en mixed-use proberen we tot concrete en verbeeldende stappen te komen. Dat leidt tot verbeterde centrummilieus, woon-werkgebieden en ontmoetingsplaatsen, waarin SITE streeft naar schoonheid en flow.

Alles leuk en aardig, maar hoe bepaal je wat schoonheid is? Hoe kom je met elkaar op één lijn? Hoe kom je in een flow? En als men in loopgraven zit, hoe kom je daar dan uit? Hiervoor bestaat geen standaard riedel, geen abc-tje. Per situatie en context is een andere route nodig. Maar wat voorop staat is: het goede gesprek.

Onderstaand schema toont de gespreksrouting voor drie projecten waar we een nieuw type winkelstraat hebben ontwikkeld.

Door afwisselend te duwen en trekken en verschillende gespreksstijlen toe te passen hebben we in Apeldoorn, Amsterdam-Noord en Heerhugowaard met vele stakeholders drie nieuwe centrummilieus ontwikkeld:

• Apeldoorn: Binnenstad als Stadspark
• Amsterdam-Noord: Buikslotermeerplein als Hart van Noord
• Heerhugowaard: Levensader voor De Fitte Frans

Binnenstad als Stadspark

Het nieuwe perspectief ‘Binnenstad als Stadspark’ is nadrukkelijk gestart vanuit een inspiratie-stijl. SITE heeft na een grondige analyse van de (binnen)stad een visie gepresenteerd die de binnenstad van Apeldoorn radicaal transformeert van een stenige, krimpende winkellocatie naar een groeiend en bloeiend ontmoetingsgebied. Een perspectief waarbij Apeldoorn zich met recht hoofdstad van de Veluwe kan noemen. Vanuit deze inspiratie heeft SITE voorstellen gedaan om te komen tot nieuwe programma’s zoals wonen, werken, ontmoeten en verblijven. Dit leidde tot gesprekken, nieuwe inzichten en soms pijnlijke constateringen die bij zo’n transformatie horen. Inmiddels zit Apeldoorn volop in de (door)ontwikkeling van haar Stadspark en durft zij kaders en grenzen te stellen die de gemeente en private partijen helpt de visie te vertalen naar uitvoering.

Buikslotermeerplein – Hart van Noord

Voor het sleetse stadsdeelcentrum Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord begon SITE in 2018 met een ronduit ingewikkelde gespreksronde bij eigenaren, ontwikkelaars, ondernemers, gemeente en maatschappelijke partners. Voor de zoveelste keer waren plannen ‘geklapt’ en partijen stonden lijnrecht tegenover elkaar. SITE heeft een proces geformeerd waarbij vanuit de voel-stijl stap voor stap is toegewerkt naar voorstellen die een nieuwe beweging, investeringen en oplossingen voor het centrum konden betekenen. Dit kon dus pas ná het klaren van de lucht en het voorzichtig opbouwen van vertrouwen. Anno 2023 gloort er een nieuw perspectief voor ‘Hart van Noord’. Er is recent een kader gemaakt dat partijen in staat stelt zélf te investeren in een deel van het centrumgebied, uiteraard rekening houdend met de buren en inspelend op de kansen om woningen te kunnen toevoegen boven op het winkelcentrum. Het is een proces van lange adem, van vallen, opstaan en weer doorgaan, waarbij de juiste gespreksstijl op het juiste moment een groot verschil maakt.

De Levensader van De Frans

De Frans is nu nog een rafelrand van Heerhugowaard, maar ontwikkelt zich de komende jaren tot een nieuwe, stedelijke plek. In het diverse gebied zijn scholen, een grote zorginstelling, een AZC en allerhande bedrijven uit de automotive, kinderdagverblijven en administratiekantoren te vinden. Samen met huidige gebruikers, ontwikkelaars, investeerders en de Gemeente Dijk en Waard heeft SITE een gemeenschappelijke gebiedsontwikkeling georganiseerd. In dit proces is veel aandacht besteed aan het doorgronden van individuele belangen en wensen, om daarna te werken aan een gezamenlijk verlangen. Het resultaat is dat vrijwel alle partijen in het gebied in de actie-stand zijn gekomen om aan de toekomst van de Frans te werken. Een gebiedsconcept met een verbindende Levensader en een Fitte identiteit was dusdanig overtuigend om aan de slag te gaan met de vraag: “Hoe kan ik hieraan bijdragen?” De Levensader is een nieuw type winkelstraat (met nauwelijks winkels) waar ontmoeting centraal staat en waar een mixed-use stadsmilieu ontstaat met een menging van bestaande en nieuwe programma’s. Denk bijvoorbeeld aan woon-zorg concepten, nieuw type werkmilieus, horeca en mobiliteitsdiensten. Een Levensader voor voelen, inspireren, denken en doen. Om het concept van De Levensader concreet te maken, doorwandelden we uiteindelijk alle gespreksstijlen: van overtuigen tot inspireren, naar uiteindelijk concretiseren en duidelijke afspraken maken met elkaar.

Kortom: het goede gesprek is vaak leidend voor een goede uitkomst!

Wil je meer weten over SITE? Over de gespreksstijlen die zij toepassen in gebiedsontwikkeling? Of meer over hun projecten? Kijk dan op site-ud.nl of neem contact op met Oedsen Boersma, partner bij SITE.