Het binnenstadsmanagement van Den Bosch

Praktijkvoorbeeld uit het werkboek: organisatiemodel ‘Langetermijn doeners’. Door Den Bosch Partners.

De Bossche binnenstad kent een lange traditie van centrummanagement. Dit ‘Bossche model’ was een laagdrempelige vorm van overleg tussen stakeholders in het centrum. Dat was gebaseerd op een goede organisatie van ondernemers (winkels en horeca). Maar ook vastgoedpartijen, makelaars en banken namen deel. En de gemeente was met meerdere specialistische disciplines betrokken. In dit overleg werden pragmatisch de stand van zaken opgemaakt en afspraken over acties door de diverse partijen besproken.

Om uiteenlopende redenen voldeed deze vorm van overleg steeds minder. Het vrijblijvende karakter, discontinuïteit in de organisatie van stakeholders en de behoefte aan professionaliteit speelden een rol.

Maar belangrijk was ook het groeiend besef bij gemeente én marktpartijen dat je anders naar de binnenstad moet kijken om het functioneren daarvan voor bedrijven, bewoners en bezoekers sterker en duurzamer te maken.

Dat gaat veel verder dan alleen over retail en het hart van het centrum. Van praten naar doen!

Breedte van opgave

Eind 2021 is Den Bosch Partners opgericht. Met die organisatie, met de doelen en opgaven die zijn meegegeven en met het apparaat dat wordt opgetuigd, wordt een grote sprong voorwaarts gemaakt. Kenmerkend is de brede rol die deze organisatie in de stad heeft op basis van de visie die gemeente, ondernemers en eigenaren samen hebben. Met name twee vertrekpunten vallen op:

• citymarketing en binnenstadsmanagement worden in één organisatie met elkaar verbonden;
• het werkgebied voor de citymarketing is de hele gemeente, voor binnenstadsmanagement is niet alleen het winkelgebied of de historische binnenstad, maar de hele ‘brede’ binnenstad, inclusief de Spoorzone en het ontwikkelgebied ‘Bossche Stadsdelta’.

Model van organisatie

Door de geschetste opgave is de ambitie van Den Bosch Partners zeer groot. Dat geldt vooral voor de eerste jaren waarin een transitie naar de brede blik op management van de binnenstad met partners vormgegeven moet worden. In economische zin gaat het vrij goed in de Bossche binnenstad maar door een veel groter gebied als vertrekpunt te nemen en daardoor meer met andere functiedomeinen in aanraking te komen is de complexiteit van het centrumgebied groot. De grootte van het gebied is er ook op gericht om de druk op de historische binnenstad beter te spreiden en als stad ook een propositie te kunnen bieden voor een weekendje weg. Dat is mede bepalend voor de gekozen organisatievorm. Die kan gekenschetst worden onder de categorie ‘langtermijndoeners’ (zie werkboek pagina 32).

Rechtsvorm

Den Bosch Partners heeft de rechtsvorm van een stichting met een directeur-bestuurder en een Raad van Toezicht. De stichting is door de gemeente en door organisaties van marktpartijen (eigenaren, ondernemers) samen opgericht. De directeur-bestuurder is eindverantwoordelijk en richt zich inhoudelijk op marketing en strategie. Daarnaast staat een binnenstadsmanager die zich volledig richt op strategische en operationele centrummanagementtaken 

Duur

De ambitie is om een duurzame rol in de stad te vervullen met zowel operationele als strategische taken. Naast binnenstadsmanagement hoort ook het maken van programma’s, het verzorgen van de marketing en het ontwikkelen van visies op – en plannen voor de binnenstad tot de opdracht. De looptijd is vooralsnog t/m 2029 met tussentijdse evaluatie maar met oogmerk daarna door te lopen.

Funding en deelnemers

Den Bosch Partners heeft een structurele financiering vanuit een 3-tal bronnen / deelnemers:

• de ondernemers dragen bij via een Ondernemersfonds (SOCH). Dat wordt gedragen door ondernemersvereniging Hartje Den Bosch en de lokale afdeling van KNH. De werking van dit fonds is in 2023 uitgebreid van de ‘historische binnenstad’ naar de ‘brede binnenstad’;
• de eigenaren zijn sinds 2023 verbonden in een BIZ en dragen vandaaruit bij aan de stichting;
• de gemeente onderhoudt een structurele subsidierelatie met de stichting en heeft toegezegd de bijdrage van private partijen voor binnenstadsmanagement te verdubbelen;

Naast deze structurele financiering kan Den Bosch Partners ook bijdragen genereren bij marktpartijen en culturele instellingen voor de uitvoering van (specifieke) marketingactiviteiten.

Uitvoeringsteam

Naast de directeur-bestuurder en de binnenstadsmanager bestaat het team uit nog eens zes personen. De binnenstadsmanager is volledig gericht op centrummanagementtaken (beleid en uitvoering). Daarnaast zijn er twee programma-managers (part-time) die specifieke onderdelen van de centrummanagementtaken uitvoeren. Over de uitvoering van activiteiten vind overleg plaats met de betalende stakeholders. Daarnaast komt er ook een overlegvorm met andere partners in de binnenstad.

Besluitvorming

Jaarlijks maakt Den Bosch Partners een projectplan. Dat is afgeleid uit een lange termijn visie op – en strategie voor de toekomst van de stad en de rol die de stichting daarin kan vervullen. Het jaarplan voor binnenstadsmanagement wordt besproken met de stakeholders (ondernemers, eigenaren, gemeente). Aan de bijdrage-plichtige ondernemers en vastgoedeigenaren wordt eens per jaar verantwoording afgelegd en input opgehaald voor de uitvoering. De stichting kent een Raad van Toezicht. Die houdt op afstand toezicht op de bedrijfsvoering en is beschikbaar voor strategisch advies op de inhoud. Voor beide taken zijn de leden van de Raad van Toezicht specifiek op kennis en ervaring geselecteerd.

Cultuur

Den Bosch Partners is een organisatie in ontwikkeling. De stichting is ook opgericht om de blik op het functioneren van de binnenstad te verbreden, om vernieuwend te zijn op bestaande thema’s en om verbeeldingskracht en daadkracht beter te activeren.

In een stad met ingesleten patronen is dat soms even wennen.

Den Bosch Partners richt zich op de kunst van het verenigen: in samenwerkingen, door verbinden van verleden en toekomst maar ook door álle doelgroepen (bezoekers maar vooral ook alle inwoners van de stad) te betrekken. Den Bosch Partners is erop gericht om een levenslustige houding te stimuleren, door inclusief te handelen en het leven in de stad te vieren.

Meer praktijkverhalen lezen?

In het werkboek ‘Samen werkt’ worden zes modellen omschreven van samenwerkingsvormen in centrumgebieden. Met deze modellen willen wij de discussie op gang brengen om beter na te denken wat de beste organisatievorm in een centrumgebied is. Door het uitwerken van praktijkvoorbeelden kunnen we hier makkelijker over discussiëren en laten we zien dat elk centrumgebied anders is en maatwerk. Klik hier om meer praktijkverhalen te lezen.